Fintek dünyasında pek çok şirket büyüme için borç sermayeye bel bağlarken, MoneyFellows sessiz sedasız farklı bir yol izledi: Milyarlarca Mısır poundu borç vermeyi, bunu neredeyse hiç borçlanmadan veya bilançosunu riske atmadan başardı.
Şimdi ise Casablanca merkezli Al Mada Ventures ve DPI’ın Nclude Fund liderliğinde gerçekleşen 13 milyon dolarlık pre-Series C turunu tamamladıktan sonra, Kahire merkezli bu fintek şirketi, istikrarlı büyümeden bölgesel genişlemeye geçiş yapmaya hazır olduğunu söylüyor.
Bu turla birlikte (Partech Africa ve CommerzVentures da katıldı), şirketin toplam aldığı yatırım 60 milyon doları aştı.
Kurucu ve CEO Ahmed Wadi, nakit yakan diğer finteklerin aksine, startup'ın operasyonlarını yalın tutarken dünyanın en eski finans sistemlerinden birini, yani Dönen Tasarruf ve Kredi Derneklerini (Rotating Savings and Credit Association - ROSCA), diğer adıyla 'altın günlerini' veya Mısır'daki 'gam'eya'ları dijitalleştirdiğini belirtiyor.
Wadi, "Bu modeli çözmeyi ve kârlılığa ulaşmayı başardık," diyor. "Bunu, çalışma sermayesine hiç dayanmadan milyarlarca borç vererek yapmak başlı başına oldukça çığır açıcı."
Peki ROSCA tam olarak nedir? Bunlar, belirli sayıda katılımcının düzenli olarak ortak bir havuza katkıda bulunduğu ve her döngüde bir üyenin parayı aldığı gayri resmi tasarruf gruplarıdır. Gelişmekte olan piyasalarda yaygındırlar ve farklı isimlerle anılırlar: Nijerya'da esusu veya ajo, Hindistan'da kameti veya chit fund, Mısır'da gam’eya.
İşte nasıl çalıştığına dair bir örnek: On kişi her ay 1000 dolar katkıda bulunsun. Her ay, bir kişi toplam 10.000 doları alır. Bu döngü, herkes parasını alana kadar devam eder. Bu gruplar güvenilir çevrelerde en iyi şekilde çalışsa da, çevrimdışı doğaları erişimi ve ölçeklenebilirliği sınırlar.
2016 yılında kurulan MoneyFellows, bu modeli dijitalleştirerek ülke genelinde daha geniş bir kullanıcı havuzuna erişim sağlıyor. Uygulama üzerinden herkes ROSCA grupları veya "çemberler" oluşturabilir veya bunlara katılabilir. Dünya genelinde benzer modeller mevcut, örneğin Pakistan'daki Oraan ve İngiltere'deki StepLadder.
MoneyFellows, bir borç veren gibi davranmak yerine, davranışsal veri, kredi puanları ve gelir düzeylerini kullanarak birikim yapanları (genellikle en son alanlar) ve borç alanları (genellikle ilk alanlar) eşleştirir.
Bu yaklaşım, bilançosundan borç vermeden ölçeklenmesine olanak tanır; şirket yalnızca bir ROSCA grubunda boş bir yer kaldığında devreye girer, diyor Wadi.
"Eğer her biri 10 kişiden oluşan çemberler yürütüyorsak ve bazıları için sadece dokuz üye bulursak, eksik olan birini finanse etmek için devreye gireriz," diye açıklıyor Wadi, Mısır'da faaliyete geçmeden önce ROSCA modelini Almanya ve İngiltere'de test ettiğini belirtiyor. "Grubu iptal etmek yerine, bir yeri finanse ediyoruz, bu da kalan dokuz kişiyi etkinleştiriyor ve para kazanmamızı sağlıyor."
Tipik bir kredi verme işinde, bir şirketin borç vermek için bankalardan veya diğer finans kuruluşlarından borç alması gerekir ve çoğu zaman faiz maliyetleri ve temerrüt riskiyle karşı karşıya kalır.
Ancak MoneyFellows'un durumunda, risk ve finansman kullanıcıları arasında dağıtılmıştır, bu da boş kalan ROSCA yeri oranını %10'un altında tutar. Karşılaştırıldığında, şimdi al, sonra öde (BNPL) sağlayıcıları ve dijital borç verenler, kredi defterlerinde tam çalışma sermayesi riskine sahiptir.
"Bugün, aktif ROSCA'lardaki yerlerin sadece %7-8'i bizim çalışma sermayesi ile devreye girmemizi gerektiriyor," diye belirtiyor Wadi.
Bu risk yüzde olarak düşük olabilir, ancak MoneyFellows ölçeklendikçe artar. Bu nedenle, gelecek yıl için planlanan çok daha büyük bir Seri C turuna köprü niteliğindeki bu yatırımı alan şirket, "çemberlerini" çok daha hızlı büyütmek amacıyla yerel bankalarla da gelişmiş görüşmeler yapıyor.
Kârlı Operasyonlar ve Mısır Dışına Genişleme
MoneyFellows, Mısır'da kârlılığa ulaştığını söylüyor ve bu, Afrika'daki kârla çalışan az sayıdaki fintek startup'ından biri olmasını sağlıyor.
2018'de faaliyete geçtiğinden beri platform, kullanıcı sayısını son yatırım kilometre taşı olan 4,5 milyondan 8,5 milyona çıkardı. Kullanıcı başına ortalama ödeme, son iki buçuk yılda neredeyse iki katına çıktı, 23.000 EGP'den (453 $) 45.000 EGP'ye (906 $), daha yüksek gelir segmentlerinde güçlü benimseme görüldü.
"Bu model doğal olarak viraldır," diyor Wadi startup'ın büyümesi hakkında. "Çevrimdışı bir ROSCA'nın iki üyesi için deneyimi dijitalleştirirseniz, genellikle diğer sekizini de yanlarında getirirler. Bu tür bir organik büyümeyi yenmek zor." Rekabetçi borçlanma oranlarının da benimsemeyi hızlandırmaya yardımcı olduğunu ekliyor.
Bu yılın başlarında MoneyFellows, kullanıcıların ödemeleri almasına, taksitleri geri ödemesine ve bir satıcı ağı üzerinden harcama yapmasına olanak tanıyan bir kart ürünü çıkardı.
Sekiz yaşındaki fintek, ilerleyen zamanlarda yatırım, maaş, sigorta ve para transferi ürünlerini de sunmayı planlıyor. Bu adımlar, MoneyFellows'u Lucky, Khazna ve Telda gibi diğer Mısırlı dijital bankalarla rekabete sokacak.
Bir sonraki sınavı, Mısır dışındaki başarısını tekrarlamak olacak. Wadi, 2022'de ilk kez dile getirdiği bu hedefin, modelin karmaşıklığı nedeniyle beklenenden uzun sürdüğünü kabul ediyor. Şirket, bölgesel açılımdan önce modeli mükemmelleştirmeyi seçti.
ROSCA'ları dijitalleştirmek, basit bir tasarruf veya kredi ürünü çıkarmak kadar kolay değil. Ona göre bu süreç, kullanıcıları doğru yerlerle eşleştirmek için tavsiye motorları kurmayı, binlerce çemberi gerçek zamanlı olarak dengelemeyi ve temerrüt ve ayrılma riskini en aza indirmeyi, tüm bunları yaparken kullanıcı güvenini sürdürmeyi içeriyor.
"Modeli çözmek düşündüğümüzden uzun sürdü," diye belirtti Wadi. "Ama zamana değdi. ROSCA'ları dijital olarak ölçeklendirmeye yönelik çoğu girişim, hatta küresel çapta bankalar ve telekomünikasyon şirketleri tarafından yapılanlar bile, temel davranışın ne kadar karmaşık olduğunu hafife aldıkları için başarısız oldu."
Neredeyse on yıl boyunca Afrika'nın en büyük fintek pazarlarından birinde modelini geliştirip, 350'den fazla yerel ve bölgesel kuruluşla ortaklık kurup ve 50 milyon doların üzerinde yatırımı kolaylaştırdıktan sonra, MoneyFellows yıl sonuna kadar Fas'ta faaliyete geçmeyi planlıyor. Önemli ortaklıklar ve düzenleyici onayları şimdiden güvence altına aldılar.
Fas tanıdık bir zemin sunuyor: Geniş bir bankasız nüfus, güçlü bir gayri resmi tasarruf kültürü (yerel olarak daret olarak bilinir) ve düzenleyici dostu bir ortam. MoneyFellows ayrıca 2030 FIFA Dünya Kupası gibi etkinliklerin ülkedeki dijital benimsemeyi hızlandıracağına inanıyor.
Şirket ayrıca benzer dinamiklere sahip diğer Afrika ve Güney Asya pazarlarını da gözüne kestirdi. Ancak, gayri resmi finansın kültürel olarak daha az ilgili olduğu veya resmi bankacılığın daha yerleşik olduğu bölgelerde modelin uyarlanabilirliğini daha çeşitli pazarlara girmek test edecek.
"ROSCA'lar (Dönen Tasarruf ve Kredi Dernekleri) yüzlerce, hatta binlerce yıl öncesine dayanan çok eski finansal düzenlemelerdir," dedi Al Mada Ventures Genel Müdürü Omar Laalej. "AMV, MoneyFellows'un Mısır'da binlerce aileyi olumlu etkileyen, bu işin modernize edilmiş versiyonunu inşa etmeyi başarmasından etkilendi."
27 May 2025