Meta CEO'su Mark Zuckerberg, Instagram yöneticisi Adam Mosseri ve diğer Meta yöneticileri, TikTok'un Meta'yı kendi oyununda yendiğini düşünüyormuş. Bu çarpıcı bilgi, Pazartesi günü yayınlanan ve ABD Federal Ticaret Komisyonu'nun (FTC) teknoloji devine karşı açtığı antitröst davasında sunulan yeni bir belgede ortaya çıktı.
Şubat 2022 tarihli bu belge, Meta yöneticileri arasındaki Facebook ve Instagram'ın stratejisi ile pazar konumunu tartıştıkları konuşmaları içeriyor. Konuşmalardan birinde Zuckerberg, Facebook'u "ilgi odağını ve ivmesini kaybetmiş" bir "rakip" olarak tanımlıyor. TikTok'un ise arkadaşların aynı meme'leri (internet esprilerini) gördüğü bir "ortak bağlam hissi" yarattığını ekliyor.
Meta Yöneticilerinin Ağzından TikTok Tehdidi
Mosseri de Facebook'un artık varsayılan keşif motoru olmadığını belirterek bir rakip olarak görülmesi gerektiğine katılıyor. Mevcut durumda en çok tercih edilen keşif motorunun YouTube olabileceğini, ancak Meta'nın elindeki verilere dayanarak TikTok'un zamanla Google'a ait video platformunu geçeceğini öngörüyor.
Mosseri, "Facebook için en doğal ve farklılaştırılmış strateji, varsayılan keşif yüzeyi olmak" diyor ve şaşkınlığını ekliyor: "Ancak [TikTok]'un %100 video olması ve bizi fena halde yenmesi ilginç." Tahminine göre TikTok, mobil sosyal medya pazarını büyütüyor ve aynı zamanda TV, uzun biçimli videolar ve hatta Netflix'ten bile pay alıyor.
Veriler Ne Söylüyor?
Mosseri haklı çıktı. Bir araştırmaya göre TikTok, 2021'de ABD'de ortalama izlenme süresinde YouTube'u geçti. Qustodio adlı ebeveyn kontrol yazılımı şirketinin bir başka araştırması, 4 ila 18 yaş arası çocukların 2023'te TikTok'ta YouTube'dan %60 daha fazla zaman geçirdiğini ortaya koydu. Hatta TikTok, geçen yıl 60 dakikaya kadar video yüklemeye izin vermeye başladı ve bu hamleyle doğrudan YouTube'a meydan okudu.
Sadece bu hafta ise Netflix bile kendi TikTok benzeri dikey video akışını tanıttı. Bu da kısa format video ve TikTok'un yarattığı formatın ne kadar etkili olduğunu gösteriyor.
Antitröst Davası Açısından Önemi
Ancak FTC davasında, ABD hükümeti Meta'nın Instagram ve WhatsApp gibi şirketleri satın alarak rekabet yasalarını ihlal ettiğini ve sosyal ağ tekelini oluşturduğunu kanıtlamaya çalışıyor. Meta yöneticilerinin kendi içlerinde bile TikTok tarafından ne kadar kötü yenildiklerini tartıştıkları bu tür bir belge, Meta'nın pazarda tekel olmadığı, aksine zorlu bir rekabetle karşı karşıya olduğu argümanını güçlendirebileceği için davanın seyrini değiştirebilir.
Örneğin, Zuckerberg, Facebook'un günlük veya haftalık etkileşim açısından en büyük uygulama olmaya devam etse bile, geçirilen zaman açısından artık lider olmadığını belirtti.
Ayrıca TikTok'un insanlara bir ortak bağlam hissi sağlama şekline dikkat çekti. Yani siz ve arkadaşlarınız aynı şeylerle ilgileniyorsanız, TikTok akışında da muhtemelen aynı içeriklere denk gelirsiniz. CEO, "Bu, içeriği bir arkadaşınıza göndermek zorunda kalmak yerine zaten görmüş olduklarını varsayabileceğiniz için onu doğal olarak sosyal hale getiriyor" diye açıkladı. "Facebook'ta konular ve bağlantısız içerikle bu seviyeye ulaşabilseydik harika olurdu."
Diğer yöneticiler de sohbete katıldı. WhatsApp Başkanı Will Cathcart, TikTok kullanıcılarının belirli bir nişteki bir videoya yorum yapabileceğini ve algoritmanın zamanla onları ve diğer yorumcuları aynı videolara yönlendireceğini belirtti.
Dönemin Meta VP'si ve GM'i Stan Chudnovsky ise Meta'nın artık "büyümelerini törpüleyen bir dizi şirketle" çok parçalı hale gelmiş bir alanda rekabet etmeye başladığını ekledi.
Chudnovsky, "Sadece yeni bir format eklemek (Stories'te yaptığımız gibi) artık yeterli değil. İnsanların vakit geçirebileceği o kadar çok başka yer var ki" diyerek TikTok, Twitter, iMessage, Snap, YouTube, Reddit ve Discord gibi ABD'de popüler diğer sosyal uygulamaları sıraladı.
O zamanki Reklam Başkan Yardımcısı (şimdiki Gelir Sorumlusu) John Hegeman, kısa biçimli video içeriği, sıralama yetenekleri ve oluşturma araçları gibi alanlarda TikTok'un "açıkça önde" olduğuna katıldı, ancak Meta'nın içerik oluşturucuları Reels'e de gönderi yapmaya teşvik ederek farkı kapatabileceğini düşündüğünü söyledi.
Ancak, Hegeman, Meta'nın makine öğrenimi ve teknik tarafta ne kadar geride olduğu konusunda daha az emin olduğunu belirtti. Belge genel olarak, Meta'nın gözünde Facebook'un sosyal medya pazarında bir "dezavantajlı" (underdog) konumda olduğu resmini çiziyor.
Bu arada, Meta'nın rekabet korkusunu gösteren tek belge bu değil. Geçen ay Mark Zuckerberg bizzat ifade verdi ve TikTok'un başarısının hem Meta'nın işi için bir risk olduğunu hem de büyümesini yavaşlattığını söyledi.
27 May 2025